หน่วยงานสรรพากรจีน สั่งให้บรรดาแพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซรายใหญ่ รวมถึง Amazon.com ส่งมอบข้อมูลยอดขายของผู้ค้าเป็นครั้งแรก นับเป็นมาตรการเข้มงวดครั้งสำคัญในการปราบปรามการเลี่ยงภาษีของผู้ขายชาวจีน ที่ใช้แพลตฟอร์มทำธุรกิจส่งออกผ่านช่องทางออนไลน์

ในช่วงไม่กี่เดือนที่ผ่านมา สำนักงานภาษีในหลายมณฑลของจีน ได้ขอให้แพลตฟอร์มรายใหญ่ส่งข้อมูลรายได้ไตรมาส 3 ของผู้ขายชาวจีนบางราย เพื่อควบคุมปัญหาการรายงานยอดขายต่ำกว่าความจริง โดย Amazon เริ่มส่งข้อมูลตั้งแต่กลางเดือนต.ค.ที่ผ่านมา ขณะที่แพลตฟอร์มสัญชาติจีนอย่าง AliExpress ของอาลีบาบา Temu และ Shein ส่งข้อมูลให้ก่อนแล้วตามคำร้องขอ ทั้งนี้ หน่วยงานภาษีไม่ได้กล่าวหาว่าแพลตฟอร์มเหล่านี้ทำผิดกฎหมาย

ข้อมูลดังกล่าวทำให้หน่วยงานกำกับดูแลของจีน เห็นภาพยอดขายที่แท้จริงของผู้ส่งออกออนไลน์ ซึ่งสูงกว่าตัวเลขที่รายงานต่อเจ้าหน้าที่ภาษีอย่างมีนัยสำคัญ หากผู้ขายต้องปรับยอดรายงานให้ตรงกับข้อมูลจากแพลตฟอร์ม อาจต้องจ่ายภาษีมูลค่าเพิ่ม (VAT) 13% บวกภาษีนิติบุคคลย้อนหลัง ซึ่งอาจทำให้กำไรหายไปทั้งหมด

ตามกฎหมายของจีน บริษัทที่มีรายได้เกิน 5 ล้านหยวนต่อปี (ประมาณ 703,000 ดอลลาร์สหรัฐ) ต้องเสีย VAT สูงสุด 13% ยกเว้นเฉพาะผู้ค้าที่สามารถแสดงหลักฐานการส่งออก เช่น เอกสารพิธีการศุลกากร ซึ่งผู้ค้าออนไลน์ส่วนใหญ่ไม่สามารถจัดเตรียมได้ตามโครงสร้างธุรกิจปัจจุบัน โดยรายงานของ Marketplace Pulse ระบุว่า ผู้ขายชาวจีนมีสัดส่วนมากกว่าครึ่งหนึ่งบนแพลตฟอร์ม Amazon เป็นครั้งแรกในเดือนก.ย.

ด้านโฆษกของ Amazon ให้ข้อมูลว่า บริษัทปฏิบัติตามกฎหมายและระเบียบข้อบังคับในทุกประเทศที่ดำเนินธุรกิจ ขณะที่สำนักงานภาษีจีนของ Shein Temu และ AliExpress ไม่ได้ตอบคำถามจากสื่อแต่อย่างใด

มาตรการครั้งนี้ เกิดขึ้นในจังหวะที่รัฐบาลจีนมีความจำเป็นต้องเพิ่มรายได้ภาษี ขณะที่ยังต้องดูแลผู้ส่งออกขนาดเล็ก ที่ได้รับผลกระทบจากภาษีชุดใหม่ของประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ซึ่งก่อนหน้านี้ จีนเริ่มเพิ่มความเข้มงวดในการจัดเก็บภาษีเงินได้จากต่างประเทศของประชาชน หลังจากใช้งานระบบ Common Reporting Standard ซึ่งเป็นมาตรฐานแลกเปลี่ยนข้อมูลระดับโลกเพื่อต่อต้านการเลี่ยงภาษี

การกดดันครั้งนี้ เป็นความท้าทายล่าสุดในปีที่ธุรกิจอีคอมเมิร์ซจีน ได้รับผลกระทบจากสหรัฐฯ ทั้งการยกเลิกกฎ de minimis ที่ทำให้สินค้าราคาถูกเข้าสหรัฐฯ ได้โดยไม่เสียภาษีนำเข้า แต่แม้ผู้ส่งออกจะได้แรงหนุนจากการลดภาษีสหรัฐฯ หลังการประชุมสุดยอดผู้นำสหรัฐฯ–จีนปลายเดือนก่อน แต่ยังคงต้องเตรียมรับความเสี่ยงจากความสัมพันธ์ทางการค้าที่อาจพลิกผันได้ทุกเมื่อ

ทั้งนี้ แม้ภาวะตึงเครียดทางการค้าจะกดดัน แต่ตลาดอีคอมเมิร์ซข้ามพรมแดน ยังเติบโต โดยข้อมูลศุลกากรระบุว่า มูลค่าส่งออกผ่านแพลตฟอร์มออนไลน์เพิ่มขึ้นเกือบ 17% ในปี 2024 สูงกว่าส่งออกทั้งหมดที่เติบโต 7.1%

ที่มา Bloomberg