หลี่ เฉียง นายกรัฐมนตรีจีน ย้ำจุดยืนในการปกป้องมาตรการคุมเข้มแร่หายากของจีน พร้อมทั้งชูข้อเสนอเพื่อช่วยบรรเทาความกังวลของชาติกำลังพัฒนาเกี่ยวกับผลกระทบในห่วงโซ่อุปทาน ระหว่างเข้าร่วมการประชุมกลุ่ม G-20 ที่เพิ่งปิดฉากลงไป

แร่ธาตุที่มีความสำคัญเชิงยุทธศาสตร์ กลายเป็นหัวข้อสำคัญของการประชุม G-20 ซึ่งจัดขึ้นเป็นครั้งแรกที่ทวีปแอฟริกาเมื่อสุดสัปดาห์ที่ผ่านมา โดยมีการจัดเวทีหารือเฉพาะ เนื่องจากผู้นำชาติยุโรปกำลังต่อสู้กับปัญหาห่วงโซ่อุปทาน ขณะที่ประเทศในกลุ่ม Global South เรียกร้องให้มีการสนับสนุนเพื่อให้กลุ่มตนเองได้รับประโยชน์จากอุตสาหกรรมที่กำลังเติบโต ซึ่งจีนยังคงครองความได้เปรียบในขั้นตอนการแปรรูป

หลี่ เฉียง กล่าวในที่ประชุมว่า การบริหารจัดการส่งออกแร่ที่เกี่ยวข้องกับการผลิตทางทหาร จำเป็นต้องทำอย่างระมัดระวัง เพื่อปกป้องผลประโยชน์ด้านความมั่นคงของจีน พร้อมอธิบายเหตุผลของการออกมาตรการคุมเข้มล่าสุด ซึ่งจีนได้ประกาศรายละเอียดโครงการความร่วมมือเหมืองแร่ระดับโลกกับประเทศพันธมิตร โดยถือเป็นการตอบโต้ความพยายามของสหรัฐฯ ที่ต้องการสร้างเครือข่ายห่วงโซ่อุปทานแร่หายากทางเลือก

“จีนจะผลักดันความร่วมมือที่เป็นประโยชน์ร่วมกัน และการใช้ประโยชน์แร่สำคัญอย่างสันติ” พร้อมย้ำว่า จีนจะ “คุ้มครองผลประโยชน์ของประเทศกำลังพัฒนา และรับมืออย่างรอบคอบต่อการใช้ประโยชน์ทางทหารและการใช้งานอื่น ๆ”

ก่อนหน้านี้ ประธานาธิบดีสี จิ้นผิง เคยใช้ความได้เปรียบของจีนในตลาดแร่หายาก  ซึ่งมีความจำเป็นต่อการผลิตตั้งแต่ขีปนาวุธไปจนถึงสมาร์ทโฟน เป็นหนึ่งในอาวุธตอบโต้ระหว่างสงครามการค้ากับสหรัฐฯ โดยทั้งคู่ ไม่ได้เดินทางเข้าร่วมการประชุมในครั้งนี้

แถลงการณ์ร่วมของ G-20 ก่อนการหารือเริ่มต้น ยังมีเนื้อหาที่ตีความได้ว่าเป็นการวิจารณ์จีน โดยเรียกร้องให้ยุติมาตรการการค้าฝ่ายเดียว ที่จำกัดการเข้าถึงแร่สำคัญ ซึ่งเป็นปัญหาสำคัญของประเทศผู้ผลิตสินค้าอุตสาหกรรม เช่น เยอรมนีและญี่ปุ่น โดยในเอกสาร ยังมีคำมั่นว่าจะจัดทำแนวปฏิบัติแบบสมัครใจ เพื่อทำให้ทรัพยากรแร่สำคัญเป็นแรงขับเคลื่อนความมั่งคั่งและการพัฒนาที่ยั่งยืน สอดคล้องกับความต้องการของประเทศกำลังพัฒนา

ทั้งนี้ ในช่วงท้ายการประชุม จีนถือโอกาสเปิดตัวโครงการ “เหมืองแร่สีเขียว” ร่วมกับ 19 ประเทศ ซึ่งได้แก่ กัมพูชา ไนจีเรีย เมียนมา และซิมบับเว โดยทำงานร่วมกับองค์การพัฒนาอุตสาหกรรมแห่งสหประชาชาติ (UNIDO) แต่ยังไม่ได้ระบุยอดเงินลงทุนหรือรายละเอียดเชิงลึก

สื่อทางการจีนระบุว่า โครงการนี้มีเป้าหมายสร้างเครือข่ายการผลิตและจัดหาแร่สำคัญที่เป็นธรรม มีเสถียรภาพ และราบรื่น

ที่มา Bloomberg