เคยมีคำกล่าวว่า “ถ้าคุณรอกระทั่งไฟจราจรทุกแยกเป็นสีเขียวพร้อมกัน คุณคงไม่ได้ออกจากบ้านไปไหนเลย” ประโยคนี้สะท้อนความเป็นจริงของการลงทุนได้ดีที่สุดครับ เพราะในโลกของการเงิน “ความสมบูรณ์แบบ” คือศัตรูตัวฉกาจที่ขัดขวางความมั่งคั่งของคุณมากที่สุด
หลายคนไม่กล้าเริ่มลงทุนเพราะกลัวขาดทุน กลัวเลือกหุ้นผิด หรือพยายามรอ “จังหวะที่ดีที่สุด ซึ่งในความเป็นจริง แม้แต่นักลงทุนระดับตำนานก็ยังไม่สามารถทำแบบนั้นได้ บทความนี้ efinancethai จะพาคุณไปทำความเข้าใจว่า ทำไมการลงทุนแบบ “ไม่สมบูรณ์แบบ” ถึงเป็นกุญแจสู่ความสำเร็จ พร้อมถอดบทเรียนจากมหาเศรษฐีโลกที่ล้วนเคยล้มเหลวมาก่อน เพื่อให้คุณมั่นใจและเริ่มสร้างความมั่งคั่งได้ตั้งแต่วันนี้
อยากที่เราทราบกันว่าในโลกของการลงทุน ความเพอร์เฟคหรือความสมบูรณ์แบบไม่มีอยู่จริง นักลงทุนที่ประสบความสำเร็จระดับโลกส่วนใหญ่ไม่ได้มีชีวิตหรือวิธีคิดแบบเพอร์เฟค พวกเขาต่างเป็นคนธรรมดาที่ล้มเหลว เรียนรู้ และปรับตัวจนทำให้เกิดความสำเร็จที่ยิ่งใหญ่ได้ บทความนี้จะพูดถึง วิธีการลงทุนแบบคนที่ไม่เพอร์เฟคและยกตัวอย่างผู้ที่ประสบความสำเร็จแม้จะมีข้อบกพร่องและความไม่สมบูรณ์แบบ เพื่อสร้างแรงบันดาลใจให้ผู้ลงทุนทุกคน
กับดักของความสมบูรณ์แบบ ทำไมยิ่งรอยิ่งจน
ในมุมมองของจิตวิทยาการลงทุน ความต้องการความสมบูรณ์แบบมักนำไปสู่ภาวะที่เรียกว่า Analysis Paralysis หรือการคิดวิเคราะห์มากเกินไปจนไม่กล้าตัดสินใจ คุณอาจจะอ่านงบการเงินจนดึกดื่น ดูกราฟเทคนิคจนตาแฉะ แต่สุดท้ายก็ไม่ได้ซื้อหุ้นตัวนั้น เพราะเจอ “ข้อเสียเล็กๆ น้อยๆ” เพียงข้อเดียว
อย่างไรก็ตาม ตลาดหุ้นไม่เคยให้รางวัลคนที่ “รู้ทุกอย่าง” แต่ให้รางวัลคนที่ “กล้าลงมือทำบนความเสี่ยงที่ควบคุมได้” การรอให้ทุกอย่างเพอร์เฟกต์มีต้นทุนที่มองไม่เห็น นั่นคือ “ค่าเสียโอกาส” ยิ่งคุณรอเวลานานเท่าไหร่ พลังของดอกเบี้ยทบต้น ก็ยิ่งทำงานได้น้อยลงเท่านั้น
นอกจากนี้ ความพยายามที่จะซื้อที่จุดต่ำสุดและขายที่จุดสูงสุด (Market Timing) เป็นเรื่องที่เป็นไปไม่ได้ในทางปฏิบัติ ข้อมูลจาก J.P. Morgan Asset Management เคยระบุไว้ว่า หากคุณพลาดวันที่ตลาดหุ้นปรับตัวขึ้นแรงที่สุดเพียง 10 วันในช่วงระยะเวลา 20 ปี ผลตอบแทนของคุณอาจลดลงไปกว่าครึ่งเมื่อเทียบกับคนที่ถือลงทุนตลอดเวลาโดยไม่พยายามจับจังหวะ
เพื่อให้เห็นภาพชัดเจนขึ้นว่า ความสำเร็จระดับโลกไม่ได้เกิดจากความไร้ที่ติ เราลองมาดูตัวอย่างของบุคคลที่ประสบความสำเร็จอย่างสูงในโลกการเงินและธุรกิจ ซึ่งเส้นทางของพวกเขาเต็มไปด้วยรอยด่างพร้อยและความผิดพลาด แต่พวกเขากลับใช้มันเป็นบันไดสู่ความมั่งคั่ง
เมื่อพูดถึงนักลงทุนที่เก่งที่สุดในโลก ชื่อของ วอร์เรน บัฟเฟตต์ มักจะมาเป็นอันดับหนึ่ง แต่คุณรู้หรือไม่ว่า บัฟเฟตต์เองก็ยอมรับว่าเขาทำผิดพลาดมานับครั้งไม่ถ้วน
หนึ่งในความผิดพลาดที่โด่งดังที่สุดคือการตัดสินใจซื้อบริษัท Dexter Shoe ในปี 1993 บัฟเฟตต์ตัดสินใจซื้อบริษัทรองเท้านี้ด้วยการแลกหุ้น Berkshire Hathaway (แทนที่จะใช้เงินสด) ซึ่งในเวลานั้นมูลค่าดีลอยู่ที่ 433 ล้านดอลลาร์ แต่ต่อมา Dexter Shoe สูญเสียความสามารถในการแข่งขันให้กับสินค้านำเข้าราคาถูก จนสุดท้ายมูลค่ากิจการเหลือศูนย์
หากคิดมูลค่าหุ้น Berkshire ที่เขาเสียไปในวันนั้นเทียบกับปัจจุบัน มูลค่าความเสียหายนั้นมหาศาลหลายพันล้านดอลลาร์ บัฟเฟตต์เรียกสิ่งนี้ว่า “ความผิดพลาดทางการเงินที่เลวร้ายที่สุดในชีวิต”
บทเรียน: แม้แต่บัฟเฟตต์ยังเลือกหุ้นผิดและเสียเงินมหาศาล แต่สิ่งที่ทำให้เขาเป็นตำนาน คือ เขาไม่ได้ล้มเลิก แต่เขาเรียนรู้ที่จะไม่ทำผิดซ้ำ และโฟกัสที่การลงทุนในระยะยาวกับบริษัทที่เขามั่นใจ ส่วนพอร์ตโดยรวมของเขาก็ยังเติบโตมหาศาลเพราะความสำเร็จจากหุ้นตัวอื่น (เช่น Apple หรือ Coca-Cola) มาชดเชยความผิดพลาดนั้นได้
เรย์ ดาลิโอ ผู้ก่อตั้ง Bridgewater Associates กองทุน Hedge Fund ที่ใหญ่ที่สุดในโลก ครั้งหนึ่งเขาเคยเป็นคนที่มั่นใจในตัวเองสูงมากจนเกือบทำลายอาชีพของตัวเอง
ในปี 1982 ดาลิโอ วิเคราะห์และฟันธงออกสื่อไปทั่วโลกว่า เศรษฐกิจโลกกำลังจะพังทลายและเกิดภาวะซึมเศร้าครั้งใหญ่ เขาจึงวางแผนการลงทุนเพื่อรองรับวิกฤตนั้น แต่ผลลัพธ์กลับตรงกันข้าม ตลาดหุ้นสหรัฐฯ เข้าสู่ยุคกระทิงที่รุ่งเรืองที่สุดครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์
ผลจากการเดิมพันที่ผิดพลาดครั้งนั้น ทำให้เขาเสียเงินของลูกค้าและเงินของตัวเองจนหมดเนื้อหมดตัว ถึงขนาดต้องยืมเงินจากพ่อจำนวน 4,000 ดอลลาร์ เพื่อมาจ่ายค่าใช้จ่ายในครอบครัว พนักงานในบริษัทต้องถูกปลดออกจนเหลือแค่ตัวเขาคนเดียว
บทเรียน : ความล้มเหลวครั้งนั้นเปลี่ยนให้ ดาลิโอ กลายเป็นคนที่ “เปิดกว้าง” และยอมรับความไม่รู้ เขาเลิกพยายามทำตัวเป็นผู้หยั่งรู้ (Prophet) และหันมาสร้างระบบการลงทุนที่เน้นการกระจายความเสี่ยงในทุกสภาวะตลาด (All Weather Portfolio) ความไม่สมบูรณ์แบบในอดีต คือ จุดกำเนิดของความสำเร็จที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของเขา
ปีเตอร์ ลินช์ ผู้จัดการกองทุน Magellan Fund ที่สร้างผลตอบแทนเฉลี่ย 29% ต่อปี เคยกล่าวไว้ประโยคหนึ่งที่ปลดล็อกนักลงทุนทั่วโลก คือ “ในธุรกิจนี้ ถ้าคุณเก่ง คุณจะถูกแค่ 6 ครั้งจาก 10 ครั้ง คุณไม่มีทางถูก 9 ครั้งจาก 10 ครั้งได้เลย”
นี่คือความจริงที่น่าตกใจสำหรับมือใหม่ ลินช์กำลังบอกว่า แม้แต่มืออาชีพที่เก่งที่สุด ก็ยังวิเคราะห์ผิดเกือบครึ่งหนึ่งของการตัดสินใจทั้งหมด แต่กุญแจสำคัญ คือ เมื่อคุณผิด คุณต้องรีบตัดขาดทุน (Cut Loss) และเมื่อคุณถูก คุณต้องปล่อยให้กำไรไหลไป (Let Profit Run)
เมื่อเรายอมรับได้แล้วว่า “ฉันไม่จำเป็นต้องเพอร์เฟกต์” เราจะลงทุนอย่างไรให้ประสบความสำเร็จ? นี่คือ กลยุทธ์ที่ออกแบบมาเพื่อคนธรรมดาที่ไม่ต้องการเฝ้าหน้าจอตลอดเวลา และยอมรับความเสี่ยงได้ในระดับที่เหมาะสม
การทยอยลงทุนสม่ำเสมอ (DCA – Dollar Cost Averaging) นี่คือ ยาแก้แพ้สำหรับคนที่ชอบกังวลเรื่อง “จังหวะเวลา” การทำ DCA คือ การลงทุนด้วยเงินจำนวนเท่ากัน ในระยะเวลาที่กำหนดไว้ (เช่น ทุกวันที่ 1 ของเดือน) ไม่ว่าตลาดหุ้นตอนนั้นจะขึ้นหรือลง
การกระจายความเสี่ยง (Asset Allocation) อย่าพยายามหา “หุ้นเปลี่ยนชีวิต” เพียงตัวเดียว เพราะถ้าคุณพลาด คุณอาจเจ็บหนัก วิธีของคนที่ไม่สมบูรณ์แบบ คือ การยอมรับว่า “ฉันไม่รู้ว่าสินทรัพย์ไหนจะดีที่สุด” ดังนั้น ฉันจึงมีมันทุกอย่างในสัดส่วนที่เหมาะสม
คุณสามารถจัดพอร์ตโดยมีทั้ง หุ้นไทย หุ้นต่างประเทศ ตราสารหนี้ ทองคำ หรือกองทุนอสังหาริมทรัพย์ การทำเช่นนี้จะช่วยให้พอร์ตของคุณไม่ผันผวนรุนแรงเกินไป เมื่อสินทรัพย์หนึ่งแย่ อีกสินทรัพย์อาจจะดี ช่วยพยุงพอร์ตให้เติบโตได้อย่างมั่นคง
เน้นการลงทุนในดัชนี (Index Fund / ETF) หากคุณรู้สึกว่าการวิเคราะห์งบการเงินรายบริษัทเป็นเรื่องยากเกินไป หรือกลัวเลือกหุ้นผิดตัว การลงทุนในกองทุนดัชนี (เช่น S&P 500 หรือ SET50) คือทางออกที่ดีที่สุด
วอร์เรน บัฟเฟตต์ เองเคยแนะนำว่า สำหรับนักลงทุนทั่วไป การซื้อกองทุนดัชนี S&P 500 ต้นทุนต่ำ เป็นการลงทุนที่ดีที่สุด เพราะคุณกำลังซื้อความเติบโตของเศรษฐกิจทั้งระบบ ไม่ต้องมานั่งเดาว่าบริษัทไหนจะชนะหรือแพ้
สิ่งสำคัญที่สุดที่แยก “นักลงทุนที่ประสบความสำเร็จ” ออกจาก “นักลงทุนที่ล้มเหลว” ไม่ใช่ความฉลาด แต่เป็น ทัศนคติต่อความผิดพลาด
ในโลกของการทำงานทั่วไป ความผิดพลาดอาจหมายถึง การถูกตำหนิหรือไล่ออก แต่ในโลกการลงทุน ความผิดพลาด คือ “ข้อมูล” (Data) ทุกครั้งที่คุณขาดทุน มันกำลังบอกอะไรบางอย่างกับคุณ เช่น คุณโลภเกินไปหรือไม่? คุณไม่ได้ศึกษากิจการดีพอใช่ไหม? หรือคุณตื่นตระหนกกับข่าวระยะสั้นมากไป?
ดังนั้น จงอนุญาตให้ตัวเองเป็นนักลงทุนที่ไม่สมบูรณ์แบบ เริ่มต้นด้วยเงินจำนวนน้อยๆ ที่คุณยอมรับความเสี่ยงได้ ลองผิดลองถูก และจดบันทึกการเรียนรู้นั้นไว้ การก้าวเดินด้วยขาที่ไม่มั่นคงในวันนี้ ดีกว่าการยืนรอรองเท้าวิ่งคู่ที่ดีที่สุดโดยไม่ออกวิ่งเลย
บทสรุป
ความสมบูรณ์แบบเป็นเพียงภาพลวงตาที่ไม่มีอยู่จริงในโลกการลงทุน แม้แต่ วอร์เรน บัฟเฟตต์ หรือ เรย์ ดาลิโอ ก็ยังมีบาดแผลจากการตัดสินใจที่ผิดพลาด แต่สิ่งที่พวกเขามีเหมือนกันคือ การไม่หยุดเดินหน้าและการบริหารความเสี่ยงที่ดี
วันนี้ หากคุณกำลังมองหาแหล่งความรู้ที่จะช่วยให้คุณเริ่มต้นลงทุนได้อย่างมั่นใจ ไม่ว่าจะเป็นข้อมูลหุ้นไทย หุ้นต่างประเทศ หรือเทคนิคการลงทุนที่ย่อยง่ายและใช้งานได้จริง ผมขอเชิญชวนให้คุณเข้ามาศึกษาต่อได้ที่ efinancethai.com และ efin.finance
ที่เว็บไซต์ของเรามีเครื่องมือ ข่าวสาร และบทความคุณภาพที่พร้อมจะเป็น “เพื่อนคู่คิด” ให้กับนักลงทุนทุกคน ไม่ว่าคุณจะเป็นมือใหม่ที่เพิ่งเริ่มต้น หรือมือเก๋าที่ต้องการข้อมูลเชิงลึก เพราะเราเชื่อว่า การลงทุนที่ดีที่สุด คือการลงทุนในความรู้ และความรู้ที่ดีจะช่วยลดความไม่สมบูรณ์แบบในพอร์ตของคุณให้น้อยลงได้ในที่สุด
